Γεωργίας Ε. Μαλούχου

Ἀρχεῖον τῶν Μνημείων τῶν Ἀθηνῶν καὶ τῆς Ἀττικῆς 7.
Ἐφημερὶς Ἀρχαιολογικὴ περιόδου πρώτης (1837-1860).
Εὑρετήρια ὀνομάτων καὶ λέξεων τῶν μεσαιωνικῶν καὶ νεωτέρων χρόνων.

Βιβλιοθήκη τῆς ἐν Ἀθήναις Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας ἀρ. 312.
Ἀθῆναι 2017.
Σελ. α-κζ´, 1-275.
ISBN 978-618-5047-34-4
ISSN 1105-7785

Ἀντικείμενο τοῦ ἑβδόμου τόμου τῆς σειρᾶς Ἀρχεῖον τῶν Μνημείων τῶν Ἀθηνῶν καὶ τῆς Ἀττικῆς εἶναι καὶ πάλι ἡ Ἐφημερίδα Ἀρχαιολογικὴ τῆς πρώτης περιόδου (1837-1860), ἔργο κυριώτατα τοῦ Κυριακοῦ Σ. Πιττάκη. Ἡ παροῦσα ἔκδοση ὅμως ἐπικεντρώνεται στὴν παρουσίαση τῆς πλούσιας καὶ σημαντικῆς γιὰ τὴν μελέτη τοῦ μεσαιωνικοῦ καὶ νέου Ἑλληνισμοῦ ὕλης ποὺ δημοσιεύεται ἢ ἐμπεριέχεται στὰ λήμματα τῆς Ἐφημερίδος. Ἡ ὕλη αὐτὴ συνωθούμενη μεταξὺ τοῦ πλήθους τῶν ἀρχαιολογικῶν δημοσιεύσεων δὲν εἶναι πάντοτε εὐδιάκριτη οὔτε γίνεται εὔκολα ἀντιληπτὴ στὸν ἐρευνητὴ ἡ ἔκταση καὶ ἡ σημασία της καὶ πάντως παραμένει σχεδὸν ἄγνωστη, καὶ ἑπομένως ἀνεκμετάλλευτη ἀπὸ τοὺς μελετητὲς τοῦ μεσαιωνικοῦ καὶ νέου Ἑλληνισμοῦ.
Ὁ τόμος ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερα εὑρετήρια. Κορμὸς τῆς ἐργασίας εἶναι τὸ Εὑρετήριο μεσαιωνικῶν καὶ νεωτέρων λέξεων, ὀνομάτων καὶ πραγμάτων (Ι). Περιλαμβάνει τὰ ὀνόματα προσώπων, τὰ ἐθνικά, τὰ τοπωνύμια, τὰ ἁγιωνύμια, τὰ ὁδωνύμια, τὶς δημόσιες καὶ ἰδιωτικὲς οἰκοδομές, τὰ μνημεῖα, τὶς ἑταιρεῖες, τὰ ἐπιστημονικὰ καὶ ἄλλα ἱδρύματα, καὶ τὰ ποικίλα δημοσιεύματα ποὺ ἀναφέρονται στὴν Ἐφημερίδα· περιλαμβάνει ἐπίσης εὐρύτερες θεματικὲς ἑνότητες, λ.χ. ἀνασκαφές, ἀρχαιότητες, γνωμικά, δημώδεις φράσεις, ἔγγραφα, εἰκόνες Ἁγίων, ἐνδύματα, ἐπαγγέλματα, ἐργαλεῖα, πανηγύρεις, χορούς, ὑφαντική, κἄ. Τὸ εὑρετήριο συγκροτεῖται ἀπὸ σύντομα λήμματα· πλὴν τοῦ εὑρετηριαζομένου ὀνόματος καὶ τῆς παραπομπῆς σὲ σελίδα τῆς Ἐφημερίδος δίδεται συχνὰ ἀναφορὰ στὸ εἶδος τῆς παρεχομένης πληροφορίας. Δὲν δίδονται ταυτίσεις λ.χ. τῶν προσώπων ἢ τῶν ἐκκλησιῶν οὔτε καὶ νεώτερη βιβλιογραφία, διότι ἡ ἑρμηνεία τῶν λημμάτων θὰ ὑπερέβαινε τὰ ὅρια ἑνὸς εὑρετηρίου. Τὰ ξένα ὀνόματα προσώπων παρουσιάζονται στὸ Εὑρετήριο ΙΙ. Στὸ Λεξιλόγιο (ΙΙΙ) καταχωρίζονται δημώδεις λέξεις, τὶς ὁποῖες ὁ Πιττάκης σχολιάζει ἢ παραβάλλει πρὸς ἀντίστοιχες ἀρχαῖες, ἀλλὰ καὶ νεολογισμοὶ τῆς λόγιας γλώσσας. Τέλος, τὸ Ἀρχαιολογικὸ Εὑρετήριο (ΙV) συμπληρώνει τὰ ἕως τώρα ἐκδοθέντα σχετικὰ εὑρετήρια τῆς Ἐφημερίδος.